Kaligirang Pangkasaysayan ng Florante at Laura ni Balagtas

Ang obra-maestra ni Francisco Baltazar o mas kilala bilang Francisco Balagtas na ‘Florante at Laura’ ay may naunang pamagat na “Pinagdaanang Buhay ni Florante at ni Laura sa Kaharian ng Albanya”.

Sa pamagat pa lamang,  malalaman na ng mambabasa kung tungkol saan ang salaysay,  kung sino ang mga pangunahing tauhan at kung saan ang tagpuan ng kuwento.  Uso kasi ang may kahabaang pamagat ng akda sa panahon ng Kastila kung kailan isinulat ang ‘Florante at Laura’.

Sa pahina ng pamagat sa muling limbag nito noong 1861 sa Maynila,  tinukoy ni Balagtas ang sarili bilang ‘matuwain sa bersong tagalog’ sa halip na ilagay ang kanyang pangalan bilang may akda ng tula.

Ipinakilala ni Herminigildo Cruz si Balagtas sa kanyang akdang “Sino ang Kumatha ng Florante at Laura”  na inilimbag noong 1906.

May tatlong pangunahing bahagi ang awit na Florante at Laura. Unang bahagi ang  ‘Kay Celia’ na binubuo ng dalawampu’t dalawang  (22) saknong. Ikalawa  ang  ‘Sa Babasa’ ng akda na binubuo ng  anim (6) na saknong. Ikatlo ang ‘Puno ng Salita’ o detalyadong  pagsasalaysay  na binubuo ng tatlong daan siyamnapu’t siyam (399) na saknong.

Sa unang bahagi, inialay ni Balagtas ang awit  kay Celia at binanggit niya ang M.A.R. na inisyal ng inibig niyang si Maria Asuncion Rivera.  Hindi sila nagkatuluyan ng dalaga dahil kay Mariano Capule, isang mayamang manliligaw nito.  Ginamit ni Capule ang kanyang pera at kapangyarihan upang maipakulong si Balagtas.

Habang nasa kulungan isinulat ni Balagtas ang Florante at Laura na naging instrumento  rin ng pagpapahayag ng kanyang apat na himagsik – (1) Laban sa malupit na pamahalaan, (2) Laban sa maling kaugalian, (3) Laban sa hidwang pananampalataya at (4) Laban sa mababang uri ng panitikan. Gayunpaman, nakalusot ito sa mapanuring mata ng mga Espanyol sa panahong iyon.

Inilimbag ang Florante at Laura nang nakalaya si Balagtas noong 1838.

Hindi nagtagal, pinakasalan niya  si Juana Tiambeng. Nagkaroon sila ng 11 na anak.

Maituturing na isang klasikal na akda na maipagmamalaki sa larangan ng Panitikan ng lahing Pilipino sa lahat nang panahon ang Florante at Laura.