Ang obra-maestra ni Francisco Baltazar o mas kilala bilang Francisco Balagtas na ‘Florante at Laura’ ay may naunang pamagat na “Pinagdaanang Buhay ni Florante at ni Laura sa Kaharian ng Albanya”.
Sa pamagat pa lamang, malalaman na ng mambabasa kung tungkol saan
ang salaysay, kung sino ang mga
pangunahing tauhan at kung saan ang tagpuan ng kuwento. Uso kasi ang may kahabaang pamagat ng akda sa
panahon ng Kastila kung kailan isinulat ang ‘Florante at Laura’.
Sa pahina ng pamagat sa muling limbag nito
noong 1861 sa Maynila, tinukoy ni
Balagtas ang sarili bilang ‘matuwain sa bersong tagalog’ sa halip na ilagay ang
kanyang pangalan bilang may akda ng tula.
Ipinakilala ni Herminigildo Cruz si
Balagtas sa kanyang akdang “Sino ang Kumatha ng Florante at Laura” na inilimbag noong 1906.
May tatlong pangunahing bahagi ang awit
na Florante at Laura. Unang bahagi ang
‘Kay Celia’ na binubuo ng dalawampu’t dalawang (22) saknong. Ikalawa ang
‘Sa Babasa’ ng akda na binubuo ng
anim (6) na saknong. Ikatlo ang ‘Puno ng Salita’ o detalyadong pagsasalaysay
na binubuo ng tatlong daan siyamnapu’t siyam (399) na saknong.
Sa unang bahagi, inialay ni Balagtas ang
awit kay Celia at binanggit niya ang
M.A.R. na inisyal ng inibig niyang si Maria Asuncion Rivera. Hindi sila nagkatuluyan ng dalaga dahil kay
Mariano Capule, isang mayamang manliligaw nito.
Ginamit ni Capule ang kanyang pera at kapangyarihan upang maipakulong si
Balagtas.
Habang nasa kulungan isinulat ni
Balagtas ang Florante at Laura na naging instrumento rin ng pagpapahayag ng kanyang apat na
himagsik – (1) Laban sa malupit na pamahalaan, (2) Laban sa maling kaugalian,
(3) Laban sa hidwang pananampalataya at (4) Laban sa mababang uri ng panitikan.
Gayunpaman, nakalusot ito sa mapanuring mata ng mga Espanyol sa panahong iyon.
Inilimbag ang Florante at Laura nang
nakalaya si Balagtas noong 1838.
Hindi nagtagal, pinakasalan niya si Juana Tiambeng. Nagkaroon sila ng 11 na
anak.
Maituturing na isang klasikal na akda na maipagmamalaki sa larangan ng Panitikan ng lahing Pilipino sa lahat nang panahon ang Florante at Laura.
