Florante at Laura: Saknong 37-68

37

Gaano ang awang bubugso sa dibdib

na may karamdamang maanyong tumitig,

kung ang panambita't daing ay marinig

nang mahimasmasan ang tipon ng sakit?

38

Halos buong gubat ay nasasabugan

ng dinaing-daing na lubhang malumbay,

na inuulit pa at isinisigaw

sagot sa malayo niyong alingawngaw.

39

"Ay! Laurang Poo'y bakit isinuyo

sa iba ang sintang sa aki'y pangako;

at pinagliluhan ang tapat na puso

pinaggugulan mo ng luhang tumulo?"

40

"'di sinumpaan mo sa harap ng Langit

na 'di maglililo sa aking pag-ibig?

Ipinabigay ko naman yaring dibdib,

wala sa gunita itong masasapit!"    .

41

"Katiwala ako't ang iyong kariktan,

kapilas ng langit — anaki'y matibay;

tapat ang puso mo't 'di nagunam-gunam

na ang paglililo'y nasa kagandahan."

42

"Hindi ko akalaing iyong sasayangin

maraming luha mong ginugol sa akin;

taguring madalas na ako ang giliw,

mukha ko ang lunas sa madlang hilahil."

43

"'di kung ako Poo'y utusang manggubat

ng hari mong ama sa alinmang s'yudad,

kung ginagawa mo ang aking sagisag,

dalawa mong mata'y nanalong perlas?"

44

Ang aking plumahe kung itinatahi

ng parang korales na iyong daliri,

buntung-hininga mo'y nakikiugali

sa kilos ng gintong ipinananahi."

45

"Makailan, Laurang sa aki'y iabot,

basa pa ng luha bandang isusuot;

ibinibigay mo ay naghihimutok,

takot masugatan sa pakikihamok!"

46

"Baluti't koleto'y 'di mo papayagan

madampi't malapat sa aking katawan,

kundi tingnan muna't baka may kalawang

ay nanganganib kang damit ko'y marumham."

47

"Sinisiyasat mo ang tibay at kintab

na kung sayaran man ng taga'y dumulas;

at kung malayo mang iyong minamalas,

sa gitna ng hukbo'y makilala agad."

48

"Pinahihiyasan mo ang aking turbante

ng perlas, topasyo't maningning na rubi;

bukod ang magalaw na batong d'yamante,

puno ng ngalan mong isang letrang L."

49

"Hanggang ako'y wala't nakikipaghamok,

nag-aapuhap ka ng pang-aliw-loob;

manalo man ako'y kung bagong nanasok,

nakikita mo na'y may dala pang takot."

50

"Buong panganib mo'y baka nakasugat,

'di maniniwala kung 'di masiyasat;

at kung magkagurlis ng munti sa balat,

hinuhugasan mo ng luhang nanatak."

51

"Kung ako'y mayroong kahapisang munti,

tatanungin mo na kung ano ang sanhi;

hanggang 'di malining ay idinarampi

sa mga mukha ko ang rubi mong labi."

52

"Hindi ka tutugot kung 'di natalastas,

kakapitan mo nang mabigla ang lubas;

dadalhin sa hardi't doon ihahanap

ng ikaaliw sa mga bulaklak."

53

"Iyong pipitasin ang lalong marikit,

dini sa liig ko'y kusang sasabit;

tuhog na bulaklak sadyang salit-salit,

pag-uupandin mong lumbay ko'y mapaknit."

54

"At kung ang hapis ko'y hindi masawata,

sa pilikmata mo'y dadaloy ang luha:

napasaan ngayon ang gayong aruga,

sa dala kong sakit ay 'di iapula?"

55

"Halina, Laura ko't aking kailangan

ngayon ang lingap mo nang naunang araw;

ngayon hinihingi ang iyong pagdamay —

ang abang sinta mo'y nasa kamatayan."

56

"At ngayong malaki ang aking dalita

ay 'di humahanap ng maraming luha;

sukat ang kapatak na makaapula,

kung sa may pagsintang puso mo'y magmula."

57

"Katawan ko ngayo'y siyasatin, ibig,

tingni ang sugat kong 'di gawa ng kalis;

hugasan ang dugong nanalong sa gitgit

ng kamay ko, paa't natataling liig."

58

"Halina, irog ko't ang damit ko'y tingnan,

ang hindi mo ibig dapyuhang kalawang;

kalagin ang lubid at iyong bihisan,

matinding dusa ko'y nang gumaan-gaan."

59

"Ang mga mata mo ay iyong ititig

dini sa anyo kong saklakan ng sakit,

upanding mapigil ang takbong mabilis

niring abang buhay sa ikakapatid."

60

"Wala na Laura't ikaw na nga lamang

ang makalulunas niring kahirapan;

damhin ng kamay mo ang aking katawan

at bangkay man ako'y muling mabubuhay!"

61

"Nguni, sa aba ko! Ay, sa laking hirap!

Wala na si Laura'y aking tinatawag!

Napalayu-layo't 'di na lumiliyag

ipinagkanulo ang sinta kong tapat."

62

"Sa ibang kandunga'y ipinagbiyaya

ang pusong akin na at ako'y dinaya;

buong pag-ibig ko'y ipinang-anyaya,

nilimot ang sinta't sinayang ang luha."

63

"Alin pa ang hirap na 'di na sa akin?

May kamatayan pang 'di ko daramdamin?

Ulila sa ama't sa inang nag-angkin,

walang kaibiga't nilimot ng giliw."

64

"Dusa sa puri kong kusang siniphayo,

palasong may lasong natirik sa puso;

habag sa ama ko'y tunod na tumino,

ako'y sinusunog niring panibugho."

65

"Ito'y siyang una sa lahat ng hirap,

pagdaya ni Laura ang kumakamandag;

dini sa buhay ko'y siyang nagsasadlak

sa libingang laan ng masamang palad."

66

"O, Konde Adolfo, inilapat mo man

sa akin ang hirap ng sansinukuban,

ang kabangisan mo'y pinapasalamatan,

ang puso ni Laura'y kung hindi inagaw."

67

Dito naghimutok nang kasindak-sindak

na umalingawngaw sa loob ng gubat;

tinangay ang diwa't karamdamang hawak

ng buntung-hininga't luhang lumagaslas.

68

Sa puno ng kahoy ay napayukayok,

ang liig ay supil ng lubid na gapos;

bangkay na mistula't ang kulay na burok

ng kaniyang mukha'y naging puting lubos.    

FLORANTE AT LAURA

ni Francisco Balagtas

I. Kay Selya

1

Kung pagsaulan kong basahin sa isip

ang nangakaraang araw ng pag-ibig,

may mahahagilap kayang natititik

liban na kay Selyang namugad sa dibdib?

2

Yaong Selyang laging pinapanganiban,

baka makalimot sa pag-iibigan;

ang ikinalubog niring kapalaran

sa lubhang malalim na karalitaan.

3

Makaligtaan ko kayang 'di basahin,

nagdaang panahon ng suyuan namin?

kaniyang pagsintang ginugol sa akin

at pinuhunan kong pagod at hilahil?

4

Lumipas ang araw na lubhang matamis

at walang natira kundi ang pag-ibig,

tapat na pagsuyong lalagi sa dibdib

hanggang sa libingan bangkay ko'y maidlip.

5

Ngayong namamanglaw sa pangungulila,

ang ginagawa kong pang-aliw sa dusa,

nagdaang panaho'y inaalaala,

sa iyong larawa'y ninitang ginhawa.

6

Sa larawang guhit ng sintang pinsel,

kusang inilimbag sa puso't panimdim

nag-iisang sanlang naiwan sa akin,

at 'di mananakaw magpahanggang libing.

7

Ang kaluluwa ko'y kusang dumadalaw

sa lansanga't ngayong iyong niyapakan;

sa Ilog Beata't Hilom na mababaw,

yaring aking puso'y laging lumiligaw.

8

'di mamakailang mupo ng panimdim

sa puno ng manggang naraanan natin;

sa nagbiting bungang ibig mong pitasin,

ang ulilang sinta'y aking inaaliw.

9

Ang katauhan ko'y kusang nagtatalik

sa buntung-hininga nang ika'y may sakit,

himutok ko noo'y inaaring-langit,

paraiso naman ang may tulong-silid.

10

Nililigawan ko ang iyong larawan

sa makating ilog na kinalagian;

binabakas ko rin sa masayang do'ngan,

yapak ng paa mo sa batong tuntungan.

11

Nagbabalik mandi't parang hinahanap,

dito ang panahong masayang lumipas;

na kung maliligo'y sa tubig aagap,

nang hindi abutin ng tabsing sa dagat.

12

Parang naririnig ang lagi mong wika:

"Tatlong araw na 'di nagtatanaw-tama,"

at sinasagot ko ng sabing may tuwa-

"Sa isang katao'y marami ang handa."

13

Anupa nga't walang 'di nasisiyasat

ang pag-iisip ko sa tuwang kumupas;

sa kagugunita, luha'y lagaslas,

sabay ang taghoy kong "O, nasawing palad!"

14

Nasaan si Selyang ligaya ng dibdib?

Ang suyuan nami'y bakit 'di lumawig?

Nahan ang panahong isa niyang titig

ang siyang buhay ko, kaluluta't langit?

15

Bakit baga ngayong kami maghiwalay

ay dipa nakitil yaring abang buhay?

Kung gunitain ka'y aking kamatayan,

sa puso ko Selya'y, 'di ka mapaparam.

16

Itong 'di matiis na pagdaralita

nang dahil sa iyo, o nalayong tuwa,

ang siyang umakay na ako'y tumula,

awitin ang buhay ng isang naaba.

17

Selya'y talastas ko't malalim na umid,

mangmang ang Musa ko't malumbay na tinig;

'di kinabahagya kung hindi malait,

palaring dinggin mo ng tainga't isip.

18

Ito'y unang bukal ng bait kong kutad

na inihahandog sa mahal mong yapak;

tanggapin mo nawa kahit walang lasap,

nagbuhat sa puso ng lingkod na tapat.

19

Kung kasadlakan man ng pula't pag-ayop,

tubo ko'y dakila sa pahunang pagod;

kung binabasa mo'y isa mang himutok

ay alalahanin yaring naghahandog.

20

Masasayang Ninfas sa lawa ng Bai,

Sirenas, ang tinig ay kawili-wili,

kayo ngayo'y siyang pinipintakasi

ng lubhang mapanglaw na Musa kong imbi.

21

Ahon sa dalata't pampang na nagligid,

tonohan ng lira yaring abang awit

na nagsasalitang buhay mo'y mapatid,

tapat na pagsinta'y hangad na lumawig.

22

Ikaw na bulaklak niring dilidili,

Selyang sagisag mo'y ang MAR

sa Birheng mag-ina'y ipamintakasi

ang tapat mong lingkod na si FB.

BUOD:

Ang unang bahaging ito ng akda ni Balgatas ay paghahandog kay Maria Asuncion Rivera na tinawag niyang Selya. Ang dalaga ang dahilan ng pagdurusang emosyonal ni Balagtas na naging inspirasyon nito sa pagsulat ng awit na Florante at Laura.  

Naalala ni Balagats ang mga nakaraang araw o "moments" nila ng Dalaga.  

Sa kabila ng pagkabigo