Ang Sanaysay ay isang sulatin o akdang tuluyan na karaniwang naglalaman ng mga pananaw, kuro-kuro, o opinyon ng awtor o may-akda ukol sa mga makabuluhan at napapanahong isyu.
Ang SANAYSAY o
“essay” sa English ay ipinakilala Michel
de Montaigne bilang isang anyong panitikan nang pinamagatan niyang “ESSAIS” ang
kalipunan ng mga sinulat niyang kaisipan, pananaw, opinion, pananaw at damdamin
sa panahon ng French Renaissance.
Ayon kay Alejandro G. Abadilla, ang sanaysay ay
pagsasalaysay ng isang sanay. Batay ito
sa mga salitang “sanay” at “pagsasalaysay” kaya ang sanaysay ay “nakasulat na
karanasan ng isang sanay sa pagsasalaysay”.
Mga Uri ng SANAYSAY
1. Pormal – Ang mga pormal na sanaysay ay may seryosong
tono, may mga paksa na batay sa mga masusing pananaliksik ng may-akda at informative
sapagka’t nagbibigay ng impormasyon ukol sa isang tao, hayop, bagay, lugar at
pangyayari.
2. Di-Pormal – Ang di-pormal na sanaysay ay may himig na
nakikipag-usap sa mga mambabasa, tumatalakay sa karaniwang paksa, personal at pang-araw-araw
at kasiya-siya. Ito ay descriptive dahil naglalarawan at nagbibigay ng sariling
opinion. Nagbibigay-aliw din ito sa mga mambabasa.
Mga Bahagi ng Sanaysay
1. Simula / Panimula – Ang bahaging ito ang pinakamahalaga
dahil nakasalalay dito kung ipagpapatuloy ng mambabasa o hindi ang pagbasa sa
sanaysay. Dapat makuha ng akda ang atensyon at damdamin ng mambabasa.
2. Gitna / Katawan – Ang bahaging ito naman ang nagtataglay
ng mga mahalagang puntos o ideya at paliwanag ukol sa paksa ng sanaysay.
3. Wakas – Sa bahaging ito isinasara ng akda ang paksang
nagaganap sa gitna o katawan ng isinulat niya. Dito rin naghahamon ang akda sa
mga isip ng mga mambabasa na maisakatuparan ang mga isyung tinatalakayan niya.
