Ang Bulong

Ang Bulong

Tinatawag ding orasyon ang Bulong na kabilang sa mga unang tula ng mga Pilipino.  Inuusal ito sa iba’t ibang pagkakataon tuldas sa panggagamot, pang-usog, pang-iingkanto ng mga albularyo  at sa mga ispiritu o mga bagay ng kababalaghan.

Halimbawa Tabi, tabi po,

Aisin po ang sakit ng asawa ko.

Huwag magagalit, kaibigan

Aming pinuputol lamang

Ang sa ami’y napag-utusan.

Dagang malaki, dagang maliit

Ang ngipin kong bulok at pangit

Magkaroon ng magandang kapalit.

FLORANTE AT LAURA

ni Francisco Balagtas

I. Kay Selya

1

Kung pagsaulan kong basahin sa isip

ang nangakaraang araw ng pag-ibig,

may mahahagilap kayang natititik

liban na kay Selyang namugad sa dibdib?

2

Yaong Selyang laging pinapanganiban,

baka makalimot sa pag-iibigan;

ang ikinalubog niring kapalaran

sa lubhang malalim na karalitaan.

3

Makaligtaan ko kayang 'di basahin,

nagdaang panahon ng suyuan namin?

kaniyang pagsintang ginugol sa akin

at pinuhunan kong pagod at hilahil?

4

Lumipas ang araw na lubhang matamis

at walang natira kundi ang pag-ibig,

tapat na pagsuyong lalagi sa dibdib

hanggang sa libingan bangkay ko'y maidlip.

5

Ngayong namamanglaw sa pangungulila,

ang ginagawa kong pang-aliw sa dusa,

nagdaang panaho'y inaalaala,

sa iyong larawa'y ninitang ginhawa.

6

Sa larawang guhit ng sintang pinsel,

kusang inilimbag sa puso't panimdim

nag-iisang sanlang naiwan sa akin,

at 'di mananakaw magpahanggang libing.

7

Ang kaluluwa ko'y kusang dumadalaw

sa lansanga't ngayong iyong niyapakan;

sa Ilog Beata't Hilom na mababaw,

yaring aking puso'y laging lumiligaw.

8

'di mamakailang mupo ng panimdim

sa puno ng manggang naraanan natin;

sa nagbiting bungang ibig mong pitasin,

ang ulilang sinta'y aking inaaliw.

9

Ang katauhan ko'y kusang nagtatalik

sa buntung-hininga nang ika'y may sakit,

himutok ko noo'y inaaring-langit,

paraiso naman ang may tulong-silid.

10

Nililigawan ko ang iyong larawan

sa makating ilog na kinalagian;

binabakas ko rin sa masayang do'ngan,

yapak ng paa mo sa batong tuntungan.

11

Nagbabalik mandi't parang hinahanap,

dito ang panahong masayang lumipas;

na kung maliligo'y sa tubig aagap,

nang hindi abutin ng tabsing sa dagat.

12

Parang naririnig ang lagi mong wika:

"Tatlong araw na 'di nagtatanaw-tama,"

at sinasagot ko ng sabing may tuwa-

"Sa isang katao'y marami ang handa."

13

Anupa nga't walang 'di nasisiyasat

ang pag-iisip ko sa tuwang kumupas;

sa kagugunita, luha'y lagaslas,

sabay ang taghoy kong "O, nasawing palad!"

14

Nasaan si Selyang ligaya ng dibdib?

Ang suyuan nami'y bakit 'di lumawig?

Nahan ang panahong isa niyang titig

ang siyang buhay ko, kaluluta't langit?

15

Bakit baga ngayong kami maghiwalay

ay dipa nakitil yaring abang buhay?

Kung gunitain ka'y aking kamatayan,

sa puso ko Selya'y, 'di ka mapaparam.

16

Itong 'di matiis na pagdaralita

nang dahil sa iyo, o nalayong tuwa,

ang siyang umakay na ako'y tumula,

awitin ang buhay ng isang naaba.

17

Selya'y talastas ko't malalim na umid,

mangmang ang Musa ko't malumbay na tinig;

'di kinabahagya kung hindi malait,

palaring dinggin mo ng tainga't isip.

18

Ito'y unang bukal ng bait kong kutad

na inihahandog sa mahal mong yapak;

tanggapin mo nawa kahit walang lasap,

nagbuhat sa puso ng lingkod na tapat.

19

Kung kasadlakan man ng pula't pag-ayop,

tubo ko'y dakila sa pahunang pagod;

kung binabasa mo'y isa mang himutok

ay alalahanin yaring naghahandog.

20

Masasayang Ninfas sa lawa ng Bai,

Sirenas, ang tinig ay kawili-wili,

kayo ngayo'y siyang pinipintakasi

ng lubhang mapanglaw na Musa kong imbi.

21

Ahon sa dalata't pampang na nagligid,

tonohan ng lira yaring abang awit

na nagsasalitang buhay mo'y mapatid,

tapat na pagsinta'y hangad na lumawig.

22

Ikaw na bulaklak niring dilidili,

Selyang sagisag mo'y ang MAR

sa Birheng mag-ina'y ipamintakasi

ang tapat mong lingkod na si FB.

BUOD:

Ang unang bahaging ito ng akda ni Balgatas ay paghahandog kay Maria Asuncion Rivera na tinawag niyang Selya. Ang dalaga ang dahilan ng pagdurusang emosyonal ni Balagtas na naging inspirasyon nito sa pagsulat ng awit na Florante at Laura.  

Naalala ni Balagats ang mga nakaraang araw o "moments" nila ng Dalaga.  

Sa kabila ng pagkabigo

Bulaklak ng Lahing Kalinis-linisan

(Balagtasan)

- Jose Corazon de Jesus

LAKAN-DIWA:

Yamang ako’y siyang Haring inihalal

Binubuksan ko na itong Balagtasan,

Lahat ng makata’y inaanyayahang

Sa gawang pagtula ay makipaglaban.

Ang makasasali’y batikang makata

At ang bibigkasi’y magagandang tula,

Magandang kumilos, may gata sa dila

At kung hindi ay mapapahiya.

Itong Balagtasa'y galing kay Balagtas

Na Hari ng mga Manunulang lahat,

Ito’y dating Duplong tinatawag-tawag

Balagtasan ngayon ang ipinamagat.

At sa gabing ito’y sa harap ng bayan

Binubuksan ko na itong Balagtasan

Saka ang ibig kong dito’y pag-sapan:

BULAKLAK NG LAHING KALINISLINISAN.

Tinatawagan ko ang mga makata,

Ang lalong kilabot sa gawang pagtula,

Lumitaw na kayo’t dito’y pumagitna

At magbalagtasan sa Sariling Wika.

PARU-PARO:

Magandang gabi sa kanilang lahat

Mga nalilimping kawal ni Balagtas,

Ako’y paru-parong may itim na pakpak

At nagbabalita ng masamang oras.

Nananawagan po, bunying Lakan-Diwa,

Ang uod na dating ngayo’y nagmakata,

Naging paru-paro sa gitna ng tula

At isang bulaklak ang pinipithaya.